Hipotirodi Nedir?

Hipotirodi, tiroitin az çalışması durumudur. Halsizlik, yorgunluk, kabızlık, hızlı üşüme, konsantrasyon güçlüğü gibi durumlar hipertiroidi olarak da ifade edilen Hipotirodi belirtileri arasındadır.

Tiroit bezinin yeteri kadar çalışıp çalışmadığı beynin hipofiz kısmından salgılanan TSH hormonu değerleri ile belirlenmektedir. TSH, tiroit bezinde hormon üretimi gerçekleştiren yapıları uyarır. Bunun sonucunda da kana karışmasını sağlar. Tiroit bezleri olması gerekenden daha az çalıştığı zaman hipofizden TSH’nın kana verilmesinde artış olur. Gerekli miktarda tiroit hormonu salgılanmazsa hipotiroidi gerçekleşir. Hipotiroidi olması halinde dokulara yeterli tiroit hormonu gitmez. Bunun sonucunda da metabolizma yavaşlamaya başlar.

Hipotirodi Nedenleri Nelerdir?

Hipertiroidi hastalığının en sık karşılaşılan nedeni Graves hastalığıdır. Bu hastalıkta bağışıklık sistemi tarafından tiroitlere yönelik bir saldırı söz konusu olurken, sonucunda fazla tiroid hormonu salgılanır. Ayrıca:

• Aşırı iyot tüketimi,
• Tiroid enfeksiyonu,
• Tiroid ya da hipofiz bezi tümörleri de bu hipertiroidiye neden olur.

Hipotirodi Nasıl Anlaşılır?

Hipotirodi belirtileri şu şekildedir:

• Konsantrasyon bozukluğu
• Uyku sorunları
• İştah artışı
• Adet düzensizliği
• Ani kilo kaybı, zayıflık
• Mide bulantısı, ishal, kusma
• Guatr

Hipotiroidi Beslenme Tedavisi Nasıl Olmalıdır?

Bu süreçte en önemli adım medikal tedaviye başvurmaktır. Medikal tedaviyi desteklemeye konusunda diyet ve yaşam tarzı değişiklikleri semptomları kontrol edebilme açısından son derece faydalıdır.

Beslenme ve yaşam tarzı değişiklikleri hipotirodi tedavisinde önemli bir yere sahiptir. Fakat bu hastalığa özel olarak belirlenen bir diyet şekli bulunmamaktadır. Diyet içeriği, genel uzmanlar tarafından kişinin değerli göz önünde bulundurularak hazırlanırken, protein, yağ, vitamin ve mineraller bakımından yeterli olmasına dikkat edilir. Ayrıca iyot içeriği düşük bir beslenme programı oluşturulur.

Hipertiroidi hastalarının beslenmesine dikkat etmesi son derece önemlidir. Peki genel olarak dikkat edilmesi gerekenler nelerdir?

• Karbonhidrat ve yağ içeriği fazla olan besinler tiroide zarar vereceğinden uzak durulmalıdır.
• Kafeinsiz ve alkolsüz besinler tercih edilmelidir.
• Günde en az 2 litre su tüketilmelidir.
• Hipotirodi kemik erimesine neden olabileceğinden tedavi sürecinde D vitamini ve kalsiyum takviyesi almak kemik yapısını güçlendirir.
• Yapılan araştırmalar demir, A vitamini ve çinkonun tiroid hormon sentezinde önemli bir yere sahip olduğunu gösterir.
• İyotsuz tuz kullanılmalıdır.
• Süt ürünleri iyot içerdiğinden bu ürünler yerine incir, badem, ıspanak gibi kalsiyum içerikleri besinler tüketilmelidir.

Hipertiroidi Hastalarının Tüketmesi Gereken Besinler

• Meyve ve Sebze: Biber, havuç, kabak gibi sarı/yeşil yapraklı besinler.
• Sağlıklı Yağlar: Keten tohumu yağı, zeytin yağı, avokado.
• Yağsız Protein Kaynakları: Balık, derisiz tavuk eti, yağsız sığır eti.
• Tam Tahıllı Gıdalar: Tam buğday, kahverengi pirinç, karabuğday, kinoa ve yulaf.

Hipotirodi Hastalarının Uzak Durması Gereken Besinler

İyot İçeriği Yüksek Olan Besinler

• İyotlu tuz
• Yumurta sarısı
• Süt ve süt ürünleri
• Deniz ürünleri

Soya İçerikli Besinler

• Soya içermemesine rağmen hayvanlarla alakalı yapılan çalışmalar hipertiroidi üzerinde etkili olduğunu gösterir.
• Kesin bir öneri olmamakla beraber tedavi sürecinde soya sütü, soya proteini, soya fasulyesi gibi besinler, uzak durulması gereken gıdalar arasında yer alır.

Sağlıksız Yağlar

• Trans ve doymuş yağlar enfeksiyonu artırabilir. Bu tür yağlardan uzak durmak tiroid semptomlarının azaltılmasını sağlayabilir.
• Doymuş yağ açısından zengin olan besinler arasında kırmızı et, işlenmiş et, tereyağı, tam yağlı süt ve kızartılmış yiyecekler yer alır.
• Kalp sağlığına zararı olan trans yağlar ise margarin, fast food ürünler ve ticari amaçla hazırlanan bazı yiyeceklerde yaygın olarak kullanılır.
• Bu besinlerin yerine daha çok balık, derisiz tavuk ve baklagiller tüketilmelidir.

Glisemik İndeksi Yüksek Olan Besinler

• Tiroid sorunları karbonhidrat mekanizması ve kan şekeri kontrolünün önüne geçebilir.
• Kan şekerini ideal seviyede tutmak ve tiroide bağlı diyabet riskini minimuma indirgemek için glisemik indeksi yüksek olan besinlerden uzak durulmalıdır.
• Beyaz un, meyve suyu, şekerli tatlılar, sıcak patates, düşük lifli tahıllar, glisemik indeksi yüksek olup uzak durulması gereken besinler arasında yer alır.

Hipotiroidi Tedavi Edildikten Sonra Ne Kadar Kilo Verilmesi Beklenebilir? 

Hipotiroidiye bağlı kilo alımının büyük bölümü tuz ve su birikimine bağlı olduğundan, bu durumun tedavi edilmesi durumunda ufak (genellikle vücut ağırlığının %10’undan az) bir kilo kaybı beklenebilir. Hipertiroidi tedavisinde olduğu gibi, hipotiroidideki anormal durumun tiroid hormonu ile tedavi edilmesi sonrasında bu durum ortaya çıkmadan önceki vücut ağırlığına geri dönülmesi beklenir. Fakat hipotiroidi genellikle uzun bir dönemde geliştiğinden, başarılı bir tedavi sonrasında anlamlı bir kilo kaybının meydana gelmemesi oldukça sık görülür. Tekrar söylemek gerekirse, eğer kilo alımı dışında hipotiroidinin tüm semptomları tiroid hormonu tedavisi ile kayboluyorsa, o zaman kilo alımının yalnızca tiroide bağlı olması olasılığı daha düşüktür. Hipotiroidi tedavi edilip tiroid hormonları normal düzeylere geri döndükleri zaman, kilo alma ve verme kapasitesi tiroid sorunu olmayan bireylerdekinin aynısı olacaktır.

Hipertiroidi Tedavi Edildiğinde Neden Kilo Alınır? 

Hipertiroidi anormal bir durum olduğundan, tersine döndürülmesi durumunda kilo kaybının sürdürülemeyeceğini de öngörebiliriz. Genelde hipertiroidi durumunda kaybedilen kilolar, bu durum tedavi edildiğine yeniden alınır.