İnflamatuar Bağırsak Hastalıkları

İnflamatuar bağırsak hastalıkları (Crohn hastalığı ve ülseratif kolit), genetik olarak duyarlı bir bireyde normal veya değişen bağırsak mikrobiyotasına karşı düzensiz bağışıklık tepkisinin bir sonucu olarak ortaya çıkan kronik immünolojik aracılı hastalıklardır.

İnflamatuar Bağırsak Hastalıkları

Ülseratif Kolit kalın bağırsağı tutar ve bağırsağın iç yüzeyini örten tabakada iltihaplanma, ülserasyon, psödopolipler, kanama görülür. Normal ve hastalıklı mukoza arasında ani bir geçiş görülebilir.

Crohn Hastalığı ise genellikle transmural inflamasyondan oluşur (mukozadan serozaya kadar tüm katmanlar) ve ağızdan anüse kadar sindirim sisteminin herhangi bir bölümünü kesintili olarak tutabilir.

İnflamatuar bağırsak hastalıklarında kesin ve tek tip bir beslenme tedavisi bulunmamaktadır. Hastalığın derecesi, kişinin beslenme durumu, vitamin-mineral eksiklikleri değerlendirilmelidir. Beslenme tedavisi hastalığın seyri ve hastanın durumuna göre planlanmalıdır.

Önemli Vitamin – Mineraller

IBH’li hastalarda B12 vitamini, çinko, demir, folat, D vitamini, kalsiyum sevileri takip edilmeli ve eksiklikler giderilmelidir.

• Emilim bozukluğu nedeniyle b12 eksikliği,
• Kanama ve emilim bozukluğu nedeniyle demir eksiliği,
• İshal ve emilim bozukluğu nedeniyle çinko eksikliği,
• İlaç kullanımına (Sülfasalazin ve Metotreksat) bağlı olarak folat eksikliği
• Prednizon (kortikosteroid ilaç) kullanıma bağlı kemik kaybı ve dolaşımda kalsiyum düşüklüğü görülür.
• Cerrahi rezeksiyonlar, malabsorpsiyon, yetersiz güneşe maruz kalma ve inflamasyon nedeniyle D vitamini eksikliği görülebilmektedir.

Omega-3 ve probiyotik takviyelerinin olumlu etkileri olabileceği bilinmektedir. Probiyotiklerin crohn hastalığındaki faydaları kanıtlanmamış olsa da hafif-orta dereceli ülseratif kolitte olumlu etki belirtilmiştir.

Gıda katkı maddelerine (emülgatörler vb.) maruz kalmanın hastalığın şiddetini artıracağı ve minimum işlenmiş gıda tüketiminin olduğu dengeli bir diyet önerilmiştir.

Düşük FODMAP ve glütensiz diyetin etkileri üzerindeki veriler henüz kanıtlanmamıştır. Kısa süreli uygulamanın hastalığın şiddetli bulguları hafifletebileceği belirtilmiştir. Uzun süreli Düşük FODMAP diyeti uygulamanın beslenme eksikliklerine neden olabileceği de belirtilmiştir.