Sütün yapısında bulunan doğal şekere “laktoz” denilmektedir. Laktoz “disakkarid” formunda bir şekerdir. Glukoz ve Galaktoz olan monosakkaritler bir araya gelerek laktozu meydana getirir.
Süt şekeri olarak bilinen laktoz bağırsağımızda salgılanan “laktaz” adı verilen bir enzim yardımıyla sindirilmektedir. Laktaz enzimi laktozu glukoz ve galaktoz şeklinde parçalar. Laktaz enzimi yetersizliği durumunda Laktozun sindirilememe problemi laktoz intoleransı olarak adlandırılmaktadır.
Uzman Diyetisyen Hilal Konak eşliğinde size özel ön görüşme fırsatından faydalanarak randevunuzu almak için hemen tıklayın!
Hem Türk toplumunda hem de dünya genelinde çok sık görülen laktoz intoleransı her 10 kişiden birinde görülebilen bir besin intoleransıdır. Ülkemizde laktoz intoleransı olan kişilerin oranının yaklaşık %35 olduğu düşünülmektedir. Genellikle bu rahatsızlığı olan kişilerde aşırı bir şekilde gaz, ishal ve karında şişkinlik gibi önemli problemler görülebilmektedir.
Laktoz İntoleransı Nasıl Anlaşılır?
Laktoz intoleransının genel belirtileri şunlardır:
- Süt ve sütten üretilmiş besinleri tükettikten sonra görülen karın ağrısı,
- Karın krampları,
- İshal ve gaz problemi
Nadir bir şekilde görülse de mide bulantısı bu rahatsızlığın belirtilerinden biridir. Ayrıca laktoz intoleransı olan kişilerde kilo kaybı da görülmektedir. Şikayetler, süt ve süt ürünlerini tükettikten yarım saat sonra başlayıp 2 saate kadar devam edebilmektedir.
Laktoz intoleransı primer ve sekonder laktoz intoleransı olmak üzere iki şekilde karşımıza çıkmaktadır. Primer laktoz intoleransı bebeklerde doğumdan sonra laktoz içeren bir besin tüketildikten kısa bir süre sonra köpüklü ve sulu dışkı, karında gerginlik, kusma gibi belirtilerle ortaya çıkar. Primer laktoz intoleransında diyetten laktozlu besinler tamamen çıkarılır ve yaşam boyu sürer. Sekonder laktoz intoleransı ise bağırsak enfeksiyonları, inflamatuar hastalıklar, viral enfeksiyonlar gibi hastalıklar sonucu gelişebilir. Bu hastalar peynir, yoğurt gibi bazı süt ürünlerini tolere edebilirler. Bu nedenle sekonder laktoz intoleransı şiddetli olduğu durumlarda laktozsuz diyet uygulanmalıdır. Beslenme ve Diyet Uzmanı bu konuda size uygun diyeti sunacaktır.
Laktoz intoleransı testi ise çok basittir. Beslenme alışkanlıklarınızdan 14 gün boyunca süt ve süt ürünlerini çıkarmalısınız. Şikâyetlerinizde azalma görülüyor ya da şikâyetleriniz tamamen yok oluyorsa büyük ihtimalle laktoz intoleransınız bulunmaktadır.
Laktoz İntoleransı Olanlar Neler Yemeli, Neleri Yememeli?
İnek sütü ve süzme, lor peynir, çökelek gibi yumuşak ve işlenmiş peynirleri tüketmemelisiniz. Özellikle primer laktoz intoleransınız var ise bu bes,nlere ek olarak krema, yoğurt, kaymak, tereyağı, margarin, süt tozu, dondurma, salep, sütlü tatlılar, hazır çorbalar, hazır paketli gıdalar, kek, pasta, soslar, mayonez tüketilmemelidir.
Süt içiyorsanız, laktozsuz süt içmelisiniz. Soya sütü gibi Laktoz içermeyen süt ürünlerini de tercih edebilirsiniz. Laktozsuz peynir, laktozsuz yoğurt, laktozsuz kaşar peyniri tüketebilirsiniz. Ayrıca kefir içeriğinde çok az oranda laktoz içerdiği için kefiri de gönül rahatlığıyla tüketebilirsiniz.
Laktozsuz peynirleri yiyebilirsiniz. Özellikle eski ve yarı eski peynirlerde (çeddar peyniri gibi) laktoz seviyesi düşüktür ya da hiç yoktur. Bu yüzden peynir alırken aldığınız peynirin 3 aydan uzun bir süre önce yapılmış olması gerekiyor.
Laktaz enzimin yetersiz olduğu durumlarda tamamen laktozsuz diyet gerekli değildir. Bu yiyecekleri belirli bir süre tükettikten sonra normal süt tüketebilirsiniz. İntoleransı olan kişilerin çoğunun 1 bardak sütteki 12 g laktozu tolere edebildiği bildirilmiştir. 1 su bardağı kadar normal süt içerek vücudunuzun tepkisini gözlemleyebilirsiniz ve vücudunuzun kalsiyum ihtiyacını karşılamak için kalsiyum içeren diğer besinleri tüketmeyi ihmal etmemelisiniz.
Laktoz intoleransı olan kişiler için ‘laktaid’ adı verilen bir enzim üretilmiştir. Bu enzim sıvı ve tablet şeklinde satılmaktadır. Sıvı şekilde olanı süt tüketilmeden 24 saat öne süte eklenir, tablet olanı ise süt ve süt ürünleri içeren besinler tüketilmeden hemen önce çiğnenmelidir.
Önemli Not: Yazılan tavsiye niteliği taşımaktadır. Bu nedenle Beslenme ve Diyet Uzmanı ile görüşülmeli, kişiye özel beslenme programı oluşturulmalıdır.
Hemen Online Diyete Başla!
Sağlıklı bir yaşam sürdürebilmeniz için verilen tüm danışmanlık hizmetlerden online olarak da yararlanabilirsiniz. Yoğun iş hayatı, okul temposu, İstanbul dışında yaşamanız ya da zaman kısıtlılığı gibi nedenlerle danışmanlık merkezinize gelemiyorum diyorsanız online danışmanlık hizmeti sizin için oldukça idealdir.
